Voederbomen: een verrijking voor het rantsoen?

Ilse van Meir. 2012. Voederbomen: een verrijking voor het rantsoen?. Dier- en Veehouderij met Agrarische Ondernemerschap. CAH, Dronten. 15-12-2013.
Pagina's / pages: 95
Download (pdf, 4.31 MB)
Taal/language: Nederlands
Abstract / samenvatting in Nederlands:

In het kader van Praktijknetwerk Voederbomen wordende mogelijkheden onderzocht om bomen te gebruiken als landschapelement, veekering, voederboom, buffer en energiebron. In dit onderzoek is onderzocht welke potentie bomen hebbenals voederboom, waarbij onderzoek is gedaan naar de nutritionele waarde en verteerbaarheid van bomen.

"

Het onderzoek bestaat uit een literatuurstudie naar factoren die de nutritionele waarde van bomen beïnvloeden, de invloed van ‘tannines’ op de vertering, nutritionele waarde van bomen die in Nederland kunnen groeien en een observatie bij het voeren van wilgentakken aan geiten. De nutritionele waarde van bomen, zijn verder geselecteerd op goede teelteigenschappen van de boom, primaire bronnen, betrouwbaarheid van de bron, eetbare boomdelen en afwezigheid van gevaarlijke giftstoffen. Bij de observatie is gekeken wat geiten liever hebben wilg of krachtvoer, wilg of ruwvoer en de blad, bast of twijg van de wilg.

"

Geiten zijn beter in staat om bomen als voedsel te benutten en worden minder snel vergiftigd dan koeien. De nutritionele kwaliteit van blad neemt afnaarmate het ouder wordt. Mineralengehalte in bomen is vooral afhankelijk van de bodem waarop de boom groeit en de boomsoort. Houtachtige planten kunnen giftstoffen bevatten, waarbij algemeen geldt dat kleine hoeveelheden niet schadelijk zijn voor herkauwers.

"

Gecondenseerde tannines (CT) beïnvloeden de vertering zowel negatief als positief, door aan voedingsbestanddelen te binden of onderdelen van het verteringstelsel. Doordat CT op meerdere plaatsen in verteringstelsel de vertering beïnvloedt is alleen met een in vivometing vast te stellen wat de verteerbaarheid is van bladeren en twijgen van bomen. Geiten kunnen hogere concentraties tannines verdragen dan koeien. Met PEG kan de werking van CT tegen worden gegaan.

"

Alleen robinia en vuilboom hebben een ruw eiwitgehalte dat gelijk is aan gras. Per kilo vers product hebben alle boomsoorten een hoger eiwitgehalte. De hazelaar en beuk zijn het meest geschikt voor melkgevende geiten en koeien op basisvan het mineralengehalte. Het eiwitgehalte in blad is 2 keer zo hoog als in twijgen en het lignine gehalte 2 keer zo laag. Het mineralengehalte tussen blad, bast en twijg is verschillend.

"

Bomen kunnen in drogen gebieden voor melkproductie,vleesproductie en vruchtbaarheid verhoging zorgen en verlagen de milieulast. Eetbaredrogestof productie is afhankelijk van bemesting, boomsoort, bodem, klimaat, plantdichtheid en zaagmanagement. Oogsten in augustus op een hoogte van 50 – 80 cm levert de hoogste eetbare drogestof opbrengst op.

"

Geiten eten liever wilg dan ruwvoer, bij krachtvoerwerd geen voorkeur gemeten. De geiten eten het liefst het blad en de jonge stengeldelen, vervolgens de bast en overige stengeldelen. Ruwvoer dient niet gelijk met grote hoeveelheden wilgentakken gevoerd te worden. Bomen hebben door hoge mineralen gehalte zeker potentie als voederboom, maar meer onderzoek is nodig om te kijken of bomen ook in Nederland voor productieverhoging kunnen zorgen.

Trefwoorden in Nederlands: voederbomen, Agroforestry, voedselbos
Tweede taal / secondary language Engels
Abstract / summary in English:

The possibility to use trees as landscape element, fence, fodder tree, buffer for nutrients, energy source are searched by ‘Practise network Fodder tree’. In this research the potency of trees as fodder tree has been researched, whereby research has been done to the nutritional value and digestibility of trees.

"

The research consisted of a literature study of thefactors which influence the nutritive value of trees, the influence of tannins on the digestibility and nutritive value of trees which are able to grow in The Netherlands. Apart from that an observation has been done on the feeding of willow braches to goats. The nutritive values of trees were selected by good cultivate properties of the tree, primary research, reliability of the research, edibility tree parts and the absence of dangerous toxic compounds. Preference of goat between concentrate and willow, roughage and willow and leave, bark and twig has been researched.

"

Goats are better in using trees as food source and handling of toxic secondary plant compounds. than cows. The nutritive value of leaves is decreasing by aging. The mineral content depends on tree species, soil type and soil circumstances. Woody plants can contain toxic compounds, but small amounts aren’t dangerous for ruminants, generally.

"

Condensed tannins influence the digestibility of tree negatively and positively, through binding to nutrients or parts of the digestive tract. Because CT influence the digestion on different parts of the digestive tract, the digestibility of trees could only be measured by in vivomeasurements. Goats tolerate a higher concentration of tannin than cows. The effect of CT is reduced by PEG.

"

Only black locust and alder buckthorn have a protein content that is equal to grass. All trees have a higher protein content than grass per kilo of fresh product. The hazel and beech meet most the requirement of minerals of milk producing cows and goats. Protein content in leaves is as twice as high as in twigs and lignine content in leaves is as twice as low as in twigs. The mineral content between leave, bark en twig is different.

"

Trees can provide a higher milk production, meat production and fertility in dry areas and reduce environmental pollution. Edible dry matter yield depend on fertilizing, tree, soil, climate, plant density and cutting management. Harvest in August at a cut high of 50 – 80 cm yield the highest edible dry matter yield.
"Goat prefer willow above roughages, no preference was measured between willow and concentrate. Goats prefer to have leaves and young parts of twigs, then bark and remainder part of twigs. Roughages shouldn’t be fed with big amount of willow. Fodder trees do have a potency, but more research is needed to find out if trees also makes ruminants produce more in The Netherlands.

Keywords in English: fodder tree, Agroforestry, food forest