De Bodem Leeft!

Regeneratieve landbouw als oplossingsrichting

De principes van regeneratieve landbouw bieden veel handvatten om het Veenkoloniale akkerbouwsysteem robuuster te maken. Akkerbouwer Roland Velema experimenteert hier al enkele jaren mee. Hij heeft Proeftuin De Krim opgestart om diverse maatregelen te testen, en andere ondernemers te inspireren door de effecten zichtbaar te maken. Onder andere de inzet van groenbemestermengsels die winter over blijven staan en in het voorjaar worden ingewerkt middels Flächenrotte hebben zichtbaar positief effect op de bodem. Veel akkerbouwers in de regio zijn echter argwanend jegens groenbemestermengsels vanwege de risico’s op vermeerdering van plantparasitaire aaltjes. In het project De Bodem Leeft! onderzoeken we de precieze effecten van de groenbemesters op de bodem en het gewas, en zetten we in op kennisdeling om te zorgen dat de juiste informatie de praktijk bereikt.

De rol van groenbemesters

Groenbemesters kunnen een belangrijke rol spelen in de akkerbouw. Ze zijn van belang voor de bodemstructuur, de opbouw van organische stof en het verminderen van stikstofuitspoeling. Door ze op een juiste manier in te zetten is het mogelijk de bemesting naar een lager niveau te brengen. Uit diverse (internationale) onderzoeken is gebleken dat een groenbemestermengsel door zijn diversiteit aan plantensoorten een hogere bijdrage aan bodemkwaliteit en biodiversiteit kan leveren dan een enkelvoudige groenbemester. Uit angst voor plantparasitaire aaltjes kiezen akkerbouwers er in de praktijk echter vaak voor om de bodem braak te laten liggen of maar één soort in te zaaien.

Weerbaarheid door diversiteit

Onze verwachting, gevoed door ervaringen uit de praktijk, is echter dat een diversiteit aan gewassen ook een meer divers bodemleven tot gevolg heeft. En dat dit de bodem voldoende weerbaar maakt tegen ziekten en plagen.

Dit onderzoeken we in een proefopzet met vier behandelingen; braak, een enkelvoudige groenbemester en twee verschillende groenbemestermengsels. We volgen de proef nauwgezet en brengen de effecten van de behandelingen op aaltjes, stikstof, organische stof, gewasontwikkeling en gewasopbrengst in kaart. Daarnaast evalueren we de regeneratieve maatregelen op Proeftuin De Krim in economische zin; wat is het effect van de groenbemesters, de bouwplanverruiming en teelt van veldboon, en de verlaagde inzet van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest op het saldo?

Inspireren

Middels meerdere velddagen en themabijeenkomsten houden we akkerbouwers uit de regio aangesloten bij de resultaten van het onderzoek. We hopen hen hierdoor te inspireren om zelf met de maatregelen aan de slag te gaan. Ons doel is akkerbouwers handvatten te geven hun bedrijfsvoering te verduurzamen zonder dat dit negatieve bedrijfseconomische gevolgen heeft. 

Voor meer informatie over de velddagen en themabijeenkomsten, zie de website van Stimuland. Dit project loopt van 2025 tot en met 2027.

Financiers