Twee aanvliegroutes
Om te werken aan natuurherstel of ecosysteemherstel zijn er meerdere aanvliegroutes. Natuurinclusieve landbouw, ook wel regeneratieve landbouw genoemd, produceert voedsel binnen de grenzen van natuur, milieu en leefomgeving, en draagt bij aan behoud van biodiversiteit. Met dit concept heeft het Louis Bolk Instituut de ecologische relaties op het boerenbedrijf expliciet gemaakt en een set samenhangende maatregelen opgesteld om de soortenrijkdom te vergroten en te versterken. Het concept Basiskwaliteit Natuur is ontwikkeld door soortenorganisaties zoals Vogelbescherming en Naturalis. Hierbij wordt niet vanuit het boerenbedrijf, maar vanuit landschapsperspectief gekeken welke maatregelen bijdragen aan biodiversiteitsherstel. De twee concepten (basiskwaliteit natuur en natuurinclusieve landbouw) blijken elkaar aan te vullen. Vanuit de landbouw wordt er vaak vanuit bodem- en bedrijfsniveau naar duurzaamheidsopgaven gekeken. Door juist ook op gebiedsschaal te werken, combineren we landbouw en landschap en werken we op verschillende niveaus aan ecosysteemherstel.
Handelingsperspectief voor ecosysteemherstel
Uit veel metingen en tellingen blijkt jaar na jaar dat de neergang van soorten aanhoudt: de verbetering van de slechte waterkwaliteit en het biodiversiteitsherstel eisen onze aandacht. Het denken vanuit het concept Basiskwaliteit Natuur in combinatie met natuurinclusief of regeneratief boeren biedt echter duidelijk handelingsperspectief om het tij te keren. Want uiteindelijk moet een boer weten hoe het het pesticidegebruik kan terugdringen om de kwaliteit van bodem- en oppervlaktewater te verbeteren. Dan gaat het om vinden van alternatieve, onschadelijke middelen of het toepassen van mechanische onkruidbewerking in plaats van herbiciden. Ook mengteelt en onderzaai kunnen een oplossing zijn om middelengebruik terug te dringen. Verder blijkt dat het voorzien van natuurelementen zoals hagen en houtsingels leefruimte biedt aan soorten en tegelijkertijd de landbouw kan versterken doordat de soortenrijkdom toeneemt.
Draagvlak bij meerdere partijen
Dankzij nauwe banden met de praktijk zijn onderzoekers van het Louis Bolk Instituut in staat om draagvlak voor gebiedsbrede natuurdoelen te creëren. Dat lukt dankzij onze participatieve aanpak met boeren, onze intensieve samenwerking met natuurorganisaties en onze ervaring met implementatie van natuurdoelen in gebieden en agrarische bedrijven. Het project Basiskwaliteit Natuur loopt van 2024 tot 2028. Het project heeft als doel om monitoringsdata die in eerdere projecten zijn verzameld, beschikbaar te maken en te analyseren en daarmee tot een werkbare monitoringsset te komen om de Basiskwaliteit Natuur in landbouwgebieden en op bedrijven in kaart te brengen.