In de media

Hendrik Pelleboer stapte enkele jaren geleden over op kruidenrijk grasland. De biologische schapenboer is een van de 1500 boeren in Nederland die in totaal ruim 7000 hectare weiland hebben ingezaaid. „Als alles bloeit, genieten we zelf net zo hard mee.”

De eiwittransitie is in volle gang: we bewegen van dierlijke naar meer plantaardige eiwitten. Het telen van eiwitrijke gewassen zoals soja, veldbonen en lupine kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. In deze editie van 'Tipt de adviseur' deelt Groen Kennisnet praktische bronnen die je kunt gebruiken om ondernemers verder te helpen met deze teelten.

Meer akkervogels in Buijtenland van Rhoon

Akkerbouwers in het Buijtenland van Rhoon streven naar een hoogwaardige akkernatuur door meer natuurinclusief te boeren. Een belangrijk doel is het herstellen en terugbrengen van akkervogelpopulaties. In zowel de agrarische bedrijfsvoering als de biodiversiteit in het veld zijn veranderingen zichtbaar. Zijn de boeren met hun inspanning op de goede weg?

In Schouwen-West gaan boeren, natuurorganisaties en onderzoekers samenwerken in een bijzonder project. Ze willen samen ontdekken hoe boeren op een manier kunnen werken die zorgt voor minder uitstoot van stikstof, betere waterkwaliteit, meer planten en dieren (biodiversiteit) en een gezond verdienmodel.

Boeren op Schouwen-Duiveland (ZL) gaan op vrijwillige wijze vier jaar lang nieuwe natuurinclusieve werkwijzen uittesten. Ze passen bijvoorbeeld hun manier van bemesten of bewerken van het land aan. Zo wordt gekeken wat werkt voor de natuur én voor een gezond boerenbedrijf. De provincie Zeeland investeert ruim 1,18 miljoen euro in dit project.

Boeren op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland gaan de komende jaren aan de slag met nieuwe, natuurinclusieve werkwijzen. Provincie Zeeland investeert 1,18 miljoen euro in het project, waarbij ook onderzoekers en natuurorganisaties betrokken zijn.

Biologisch scoort goed op het gebied van natuurinclusiviteit, zo blijkt uit het nieuwe rapport ‘Biologisch èn natuurinclusief’ van het Louis Bolk Instituut (maart, 2025). Dat mag geen verrassing heten, maar is niet eerder zo uitgebreid onderbouwd.

Het Louis Bolk Instituut (LBI) heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de bijdrage van het biologische landbouw aan de biodiversiteit. In het rapport Biologisch èn natuurinclusief heeft een groep onderzoekers van LBI gekeken naar de bijdrage die de biologische landbouw levert. Daarmee wil LBI beleidsmakers en natuur- en landschapsorganisaties inzicht geven in hoe de sector kan bijdragen aan maatschappelijke opgaven in het landelijk gebied.

Biologisch scoort goed op het gebied van natuurinclusiviteit, zo blijkt uit het nieuwe rapport ‘Biologisch èn natuurinclusief’ van het Louis Bolk Instituut (maart, 2025). Dat mag geen verrassing heten, maar is niet eerder zo uitgebreid onderbouwd.

Kieviten broeden graag op maïsland, maar de overlevingskansen van hun kuikens blijken in de praktijk heel laag. Het Louis Bolk Instituut start dit voorjaar een meerjarig onderzoek bij twintig boeren naar kuikenoverleving, gefinancierd door provincie Zuid-Holland. Doel is om de overlevingskansen van het kievitsjong te verbeteren.

De effectiviteit van draadloze afrastering (virtual fencing) bij het beschermen van biodiversiteit in weidepercelen is onderzocht. Dit innovatieve systeem biedt een flexibele manier om gebieden te beschermen zonder fysieke afrasteringen. Eerste resultaten geven aan dat koeien het systeem goed begrijpen en dat voor goede nestbescherming een uitsluitingszone van 15 meter diameter noodzakelijk is.

Melkveehouders kunnen dit jaar weer meedoen aan de kortingsactie 1001ha van LTO Nederland en Urgenda. Sinds 2020 hebben 1.800 melkveehouders via deze actie geëxperimenteerd met kruidenrijk grasland. Maar hoe houd je de kruiden er meerdere jaren in?

‘Richt de bemestingsstrategie voor kruidenrijk grasland niet op één snede, maar op meerdere jaren.’
Dit adviseren graslandspecialisten Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut en Bert Philipsen van Wageningen Livestock Research

Louis Bolk Instituut kijkt bij pilotbedrijven op klei naar bijdrage aan klimaatdoelstellingen

Veel ondernemers in de biologische landbouw willen op bedrijfsniveau een bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. Er is echter behoefte aan kennis en inzicht. Welke daadwerkelijke klimaatprestaties leveren biologische bedrijven? Hoeveel CO₂-equivalenten worden er uitgestoten? Wat kunnen ondernemers doen om hun prestaties te verbeteren? Wat kost dit, en wat levert dit op? Het Louis Bolk Instituut (LBI) deed een verkennend onderzoek.

Vanaf deze week kunnen melkveehouders in gemeente Lochem weer korting krijgen op 6 hectare aan kruidenrijke zaadmengsels. De gemeente betaalt mee aan de kortingsactie 1001ha van LTO Nederland en Urgenda. De afgelopen 4 jaar ervaarden 1.800 melkveehouders op 8.000 hectare dat kruidenrijk grasland voordelen heeft. Voor de boer, de bodem, het klimaat en de natuur. Driekwart van de boeren wil verder met kruidenrijk na het eenmaal via de campagne geprobeerd te hebben.

Veel ondernemers in de biologische landbouw willen op bedrijfsniveau een bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. Er is echter behoefte aan kennis en inzicht. Welke daadwerkelijke klimaatprestaties leveren biologische bedrijven? Hoeveel CO2 equivalenten worden er uitgestoten? Wat kunnen ondernemers doen om hun prestaties te verbeteren? Wat kost dit, en wat levert dit op? Het Louis Bolk Instituut (LBI) deed een verkennend onderzoek.

Het kleinste leven in de bodem heeft veel potentie om de landbouw weerbaarder te maken voor ziekten en plagen, en ons voedsel gezonder, lekkerder en beter verteerbaar te krijgen. Onderzoekers van Louis Bolk, Van Hall Larenstein, Universiteit Utrecht en Universiteit Leiden tonen de gunstige effecten aan van het bodemmicrobioom op het gewas en zelfs de mens.

Elke Nederlandse provincie heeft haar eigen netwerk voor agroforestryboeren. In de beginontwikkeling is dat belangrijk, zeggen deskundigen over deze vorm van landbouw. Zo sluit de teler aan op provinciale regels en organisatiestructuren, en kunnen telers samen optrekken in hun ontwikkeling en kennisvergaring. De landbouw en het beleid rond…

In de biologische sector leven veel vragen die niet eenvoudig met kennis uit gangbare landbouwsystemen worden beantwoord. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft daarom het subsidieverzoek van het Louis Bolk Instituut (LBI) gehonoreerd voor een vierjarig onderzoeksprogramma: het Versnellingsspoor biologische landbouw. Dit programma richt zich op de verdere ontwikkeling van de biologische sector en wordt gecoördineerd door het LBI.

"In bio-sector leven veel vragen die niet makkelijk met kennis uit gangbare systemen worden beantwoord"

Het ministerie van LVVN heeft het subsidieverzoek van LBI voor een 4-jarig onderzoeksprogramma voor de doorontwikkeling van de biologische landbouw gehonoreerd. Dit 'Versnellingsspoor biologische landbouw' wordt gecoördineerd en grotendeels uitgevoerd door het Louis Bolk Instituut. Directeur-Bestuurder Ilse Geijzendorffer van het Louis Bolk Instituut: "Dit is een waardevolle stap richting het creëren van een gelijker speelveld wat betreft de toegang tot kennis voor biologische bedrijven."

Om natuurinclusieve landbouw een plaats te geven binnen Nederland heeft het systeem een extra beloning nodig uit beheersvergoedingen en een lagere pachtprijs. De interesse in deze vorm van landbouw groeit, maar financieel bedruipt het zichzelf nog niet. Tijdens een Winterwebinar van de BioAcademy gaf Dennis Heupink van het Louis Bolk Instituut uitleg over de financiële kant van natuurinclusief boeren.

Verschraald natuurlijk grasland laten begrazen levert een hoger aandeel kruiden op dan een maairegime. Ook de soortenrijkdom neemt door begrazing toe. 
Deze conclusie trekken onderzoekers van het Louis Bolk Instituut uit een achtjarige proef in een natuurgebied op verschraalde zandgrond in het Brabantse natuurgebied Loonse en Drunense Duinen.

De drie genomineerden voor de Ekoland Innovatieprijs 2025 zijn bekend: TruGarlic, Ekoboerderij de Eerste en Fruitz4Life. Volgens de organisatoren van de verkiezing laten deze bedrijven uitstekend zien welke innovaties nodig zijn, van in vertrouwen samenwerken met ketenpartners tot samenwerken als mensen en introductie van agroforestry.

Biohuis constateert dat de uitvoering van het Nederlandse actieplan voorgroei van biologische productie en consumptie gestaag verloopt. Laurens Nuijten, directeur Biohuis: "In 2022 heeft Bionext met de sector met kennis en kunde geïnvesteerd in de totstandkoming van dit actieplan van de Rijksoverheid. Daarvan worden nu de resultaten zichtbaar. Tal van activiteiten die daarin zijn opgenomen om biologisch te stimuleren worden nu stap voor stap in gang gezet."

Langzaam maar zeker hebben boom en haag terrein verloren in het boerenlandschap. Op de bomenophaaldag van Urgenda leren boeren hoe ze die trend kunnen keren. ‘Het is een nieuwe manier van denken.’

Alarmerend nieuws eind 2023: er zit PFAS in de eieren van hobbykippen. Nu blijkt uit onderzoek dat regenwormen de belangrijkste bron van het probleem zijn.

Natuurpercelen licht bemesten levert mogelijk meer biodiversiteit op, vooral onder de grond. Dat is een van de eerste voorzichtige conclusies die drie jonge melkveehouders trekken uit gezamenlijk onderzoek waarbij ze KPI’s rond natuurbeheer in beeld brengen. “Deze cijfers helpen om ons gevoel te onderbouwen én in de samenwerking met onze verpachters te zoeken naar de juiste manier om natuurgrond te beheren.”

Sinds 2021 is er stevig voor gepleit, nu is het zover. Het Louis Bolk Instituut (LBI) kan voor 3,7 miljoen euro onderzoek doen naar biologische akkerbouw en melkveehouderij. Ilse Geijzendorffer, directeur van het Louis Bolk Instituut: "Gedurende vier jaar kunnen we het geld benutten voor kennisontwikkeling. Het doel is doorontwikkeling van de biologische bedrijfsvoering, in lijn met het landelijk Actieplan Groei van biologische productie en consumptie." Hoe gaat het Louis Bolk Instituut de onderzoeken aanpakken?

Sinds 2021 is er stevig voor gepleit, en nu is het zover. Het Louis Bolk Instituut (LBI) kan voor 3,7 miljoen euro onderzoek doen naar biologische akkerbouw en melkveehouderij. Ilse Geijzendorffer, directeur van het Louis Bolk Instituut: „Gedurende vier jaar kunnen we het geld benutten voor kennisontwikkeling. Het doel is doorontwikkeling van de biologische bedrijfsvoering, in lijn met het landelijk Actieplan Groei van biologische productie en consumptie.” Hoe gaat het Louis Bolk Instituut de onderzoeken aanpakken?

Het Louis Bolk Instituut stopt de komende vier jaar 3,7 miljoen euro in onderzoek naar biologische akkerbouw en melkveehouderij. Het geld komt van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

Resultaten van tweejarig onderzoek in peen en aardappelen

De inzet van het zeewierextract Salivital SL heeft weinig meerwaarde in de teelt van aardappelen en peen in het Waddengebied. Dat is de conclusie van een veldonderzoek in het kader van het Zeker Zilt-project, dat wil aantonen dat er oplossingen zijn voor gewassen in gebieden waar sprake is van verzilting. Het rapport van de onderzoekers van…

Alarmerend nieuws eind 2023: er zit PFAS in de eieren van hobbykippen. Nu blijkt uit onderzoek dat regenwormen een belangrijke schakel zijn in de overdracht van deze stoffen naar de eieren.

Wormen die diepe gangen graven kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het vermogen tot waterregulatie van de bodem. Vooral op zandgronden, waar boeren en tuinders steeds vaker kampen met overvloedige regen of juist met droogte als gevolg van de klimaatverandering.

Studiegroep Regeneratief Beemster zoekt naar een meer regeneratieve landbouw door de mestkwaliteit te verbeteren en de bodem in balans te brengen. 'We willen laten zien dat landbouw en natuur goed kunnen samengaan.

Om landbouw te verduurzamen moet er een nieuw verdienmodel komen voor de boer. Dat vindt Boki Luske, onderzoeker natuurinclusieve landbouw aan het Louis Bolk Instituut in Bunnik. Ze wil daarbij een brug slaan tussen wetenschap en praktijk: "Boeren hebben vaak allerlei oplossingen waar wetenschappers helemaal niet aan denken."